Europees geld naar kas PvdA

Fondsen illegaal aangewend voor verkiezingscampagnes

NRC Handelsblad

30 maart 1999

De PvdA-delegatie in het Europees Parlement heeft de afgelopen jaren illegaal ongeveer een miljoen gulden uit de begroting van het Europees Parlement aangewend voor PvdA-verkiezingscampagnes. Dit staat in het boek Europese idealisten, geschreven door de journalist Joep Dohmen, dat morgen verschijnt.

Het doorsluizen van Europese gelden naar partijkassen blijkt algemeen gebruik onder partijen die in het Europarlement zijn vertegenwoordigd, ondanks een verbod van het Europese Hof van Justitie uit 1986 en ondanks regels van het parlement. Het gaat onder meer om ‘informatiegeld’, bedoeld voor algemene voorlichting over de werkwijze van het parlement, de fracties of de leden.

In zijn boek reconstrueert Dohmen de Europese geldstromen bij de PvdA en hij vermeldt ook een voorval bij D66. Of andere Nederlandse Eurodelegaties eveneens tegen de regels zondigen, is onduidelijk. Diverse partijen bleken niet bereid en/of in staat om inzage te geven in de samenstelling van hun verkiezingskassen.

De PvdA-fractie in het Europarlement heeft onder meer in 1994, tegen de regels, voorafgaand aan de Europese verkiezingen 550.000 gulden van het Europees Parlement in de PvdA-verkiezingskas gestort. Het geld werd doorgeboekt via de Anne Vondeling Stichting in Den Haag. In een schriftelijke verklaring zegt de PvdA-delegatie dat ‘volgens de op dit moment beschikbare informatie’ correct is gehandeld.

D66 gebruikte in 1994, ook in strijd met de regels, 10.000 gulden voor nationale campagnedoeleinden. Het ging om de kosten van een bijeenkomst in Leiden, waar het concept van het D66-verkiezingsprogramma voor de Kamerverkiezingen werd besproken. In de boeken is deze bijeenkomst echter opgenomen als ‘voorlichtingsbijeenkomst Europese Unie’. Europarlementarier J. Bertens (D66): ‘Ik zie dat als informatieverstrekking. De regels van het parlement zijn op dit punt voor meer uitleg vatbaar.’

De aan de VVD gelieerde H. Nordstichting weigerde inzage te geven in de geldstromen, hoewel ook daar in 1994 een bedrag van 100.000 gulden bij wijze van ‘Europese donatie’ in het liberale verkiezingsfonds is terechtgekomen. Bij het VVD-secretariaat in Den Haag zou het complete dossier over het verkiezingfonds zoek zijn geraakt, zo werd bij navraag gemeld.

Begin jaren tachtig ontvingen de fracties in het Europees Parlement openlijk honderd miljoen gulden om verkiezingscampagnes te betalen. Het Europese Hof van Justitie oordeelde in 1986 dat het parlement daarmee in strijd had gehandeld met de regels in de Europese Gemeenschap. De steun van het parlement aan de fracties werd onrechtmatig verklaard, maar de fracties weigerden het geld terug te geven.

Het doorsluizen van EP-geld naar verkiezingscampagnes werd in 1986 officieel verboden door het dagelijks bestuur van het parlement. In plaats daarvan mochten alleen algemene informatiecampagnes gefinancierd worden, tot uiterlijk vier maanden voorafgaand aan Europese verkiezingen.

In 1990 ontdekte de Europese Rekenkamer dat op een na alle fracties tussen 1986 en 1989 toch misbruik hadden gemaakt van de informatiegelden. Een deel van de in die periode uitbetaalde 102 miljoen gulden bleek opnieuw in verkiezingskassen te zijn beland. De Rekenkamer heeft na 1990 niet meer gecontroleerd.